Đối với những nghệ nhân trồng cây mai kiểng, họ luôn cố gắng tìm cách sáng tạo ra những cây mai đẹp để làm đẹp cho cuộc sống. Còn với người mua cây phôi mai vàng, ai cũng muốn lựa chọn được cây đẹp để thưởng ngoạn.
Do cây mai có khả năng sống hơn trăm năm và có thể lưu lại cho con cháu đời sau, việc chọn cây mai kiểng đẹp là điều rất quan trọng. Để chọn được cây mai đẹp, ta cần nhớ hai câu phổ biến trong giới chơi cây: “NHẤT TH N – NHÌ ĐẾ – TAM TÀN – TỨ THẾ” và “NHẤT ĐẾ – NHÌ TH N – TAM TÀN – TỨ THẾ”. Dù có sắp xếp tầm quan trọng các tiêu chí khác nhau, nhưng cơ bản các tiêu chí này quyết định giá trị của một cây mai vàng.
Để đánh giá sự tốt, xấu của một cây mai kiểng, ta nên tuần tự đánh giá các phần sau đây của cây theo thứ tự trước sau: phần thân cây, phần đế (gốc cây mai và bộ rễ mọc nổi trên mặt đất chậu trồng), phần tán lá và các thế của cây kiểng. Việc đánh giá phần thân cây là quan trọng nhất vì thân cây giống như vóc dáng của một cô gái, suôn sẻ, thanh mảnh tạo được đường nét uyển chuyển mới được đánh giá là đẹp. Ngược lại, hình ảnh cây mai vàng có thân vặn vẹo, đoạn to đoạn nhỏ thì không đẹp. Hơn nữa, phần thân cây khi đã đến tuổi trưởng thành, càng trở nên đẹp và có giá trị hơn.
Về phần đế, nó cũng rất quan trọng và cần được xét đến một cách cẩn thận. Một đế tốt sẽ giúp cây mai kiểng trở nên ổn định hơn trong chậu, đồng thời cũng giúp cho bộ rễ phát triển một cách tốt nhất. Nếu đế của cây mai kiểng bị nứt, cong hoặc lệch thì sẽ ảnh hưởng đến sự phát triển của cây. Do đó, nếu bạn muốn chọn một cây mai kiểng đẹp, hãy lưu ý đến phần đế của cây và chọn những cây có đế tốt.
Cây mai kiểng cũng có phần tán lá được đánh giá là quan trọng nhưng kém quan trọng hơn so với phần thân và phần đế. Tán lá đẹp thì sẽ tạo ra một diện mạo đẹp cho cây, nhưng nếu phần thân và phần đế không tốt thì tán lá đẹp cũng không thể tạo nên một cây mai kiểng đẹp. Do đó, khi chọn cây mai kiểng, hãy lưu ý đến phần tán lá nhưng đừng quên kiểm tra kỹ phần thân và phần đế của cây.
Cuối cùng, khi xét đến các thế của cây kiểng, nếu phần thân và phần đế đều tốt thì bạn có thể chọn một cây có thế đẹp để làm cho cây trở nên bắt mắt hơn. Các thế của cây kiểng cũng giúp cho cây trở nên độc đáo và có phong cách riêng, tuy nhiên, nếu phần thân và phần đế không tốt thì các thế đẹp cũng không thể cứu vãn được cho cây.
Tóm lại, để chọn một cây mai vàng khủng đẹp, bạn cần xét đến các tiêu chí nhất định như phần thân, phần đế, phần tán lá và các thế của cây. Bằng cách kiểm tra kỹ các phần này, bạn sẽ có thể chọn được một cây mai kiểng đẹp và đáng giá để trang trí cho không gian sống của mình.